Zakład Antropologii jest jednym z najważniejszych ośrodków badań nad człowiekiem w Polsce. Problematyka badawcza Zakładu jest interdyscyplinarna, leży na pograniczu trzech obszarów nauki:
biologii człowieka (antropologia fizyczna)
nauk medycznych (epidemiologia)
nauk społecznych (psychologia, socjologia i demografia)
Nadrzędnym celem prowadzonych badań jest pozyskiwanie aktualnej wiedzy o kierunkach przemian kondycji biologicznej populacji polskiej w kontekście zmian lokalnych i globalnych ekosystemu społeczno-przyrodniczego. Charakterystyczne dla dotychczasowej działalności Zakładu jest prowadzenie regularnych, szeroko zakrojonych badań (m.in. o zasięgu ogólnopolskim) monitorujących: rozwój fizyczny dzieci i młodzieży, kondycję biologiczną populacji polskiej, tempo jej starzenia się, siły oddziaływania czynników środowiska społecznego na zróżnicowanie kondycji biologicznej człowieka (również populacji pradziejowych) w różnych fazach ontogenezy.
Obecnie zainteresowania naukowe pracowników Zakładu koncentrują się wokół trzech wiodących tematów:
charakterystyka wskaźników dobrostanu biologicznego współczesnej i pradziejowej populacji Polski w różnych fazach ontogenezy,
biologiczne i demograficzne skutki rozwarstwienia społecznego ludności Polski i zmiany tego rozwarstwienia w czasie oraz przemiany sekularne zależne od poziomu życia grup społecznych,
biologiczne podstawy zachowań człowieka w perspektywie psychologii ewolucyjnej i ekologii behawioralnej.
Kierownik: Prof. dr hab. Sławomir Kozieł, profesor zwyczajny (0000-0002-0584-4427)
Od 2017 roku zatrudniony jako profesor i kierownik Zakładu Antropologii IITD PAN. Stopień doktora nauk biologicznych otrzymał w 1998, a doktora habilitowanego w 2007 na Uniwersytecie Wrocławskim. W 2016 roku uzyskał tytuł profesora nauk biologicznych z rąk Prezydenta RP. Jest autorem lub współautorem ponad 180 oryginalnych publikacji naukowych, m.in. w Lancet, Nature, Sports Medicine, American Journal of Human Genetics. Wypromował 5 doktorantów i był opiekunem 10 prac magisterskich. Kierował 3 krajowymi projektami badawczymi, a w 7 innych krajowych i 2 międzynarodowych (współfinansowanych przez British Council i Unię Europejską) uczestniczył jako główny wykonawca. Odbył 18 krótkoterminowych stażów naukowych, m.in. 6 na Uniwersytecie Oksfordzkim (dwukrotnie finansowane przez the Royal Society). Obecnie pełni funkcję przewodniczącego Auxological Society (Niemcy), redaktora naczelnego Anthropological Review, jest zagranicznym członkiem UBVO na Uniwersytecie Oksfordzkim (https://www.oxfordobesity.org/research-network). Jest także członkiem trzech innych międzynarodowych towarzystw naukowych. Główne obszary badań to biologia człowieka, wzrastanie i rozwój człowieka, auksologia epidemiologiczna, ekologia behawioralna i biostatystyka.
Działania w ramach grupy NCD Risk Factor Collaboration, dotyczące ogólnoświatowych trendów w wysokości i masie ciała, we wskaźnikach związanych z otyłością i niedowagą, oraz w ciśnieniu krwi, w wyniku których powstały 3 publikacje w czasopiśmie Lancet, a także 2 artykuły w czasopismach Nature i eLife.
Wykazanie wpływu stresu doświadczanego przez kobiety w trakcie laktacji oraz poziomu wsparcia, które otrzymywały, na skład ich mleka (m.in. na zawartość tłuszczu, długołańcuchowych nienasyconych kwasów tłuszczowych, średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych, węglowodanów, kaloryczność).
Wykazanie istotnego wpływu ekspozycji na katastrofę naturalną, doświadczaną przez matki w czasie ciąży, na m.in. zaburzenia wzrastania, rozwoju neuro-motorycznego, stan otłuszczenia i odżywienia oraz ryzyko rozwoju ADHD u dzieci w wieku szkolnym. Badania prowadzono w Indiach na terenie dotkniętym super-cyklonem Aila w 2009 r.
Metody badawcze
Antropometria i antroposkopia;
Analiza składu ciała;
Osteometria.
Kluczowa aparatura badawcza
Zestaw antropometryczny;
Aparat do zdjęć Rentgenowskich;
Skaner 3D;
Analizatory składu ciała.
Najważniejsze projekty badawcze (ostatnie 10 lat)
Ogólnopolskie V Zdjęcie Antropologiczne dzieci i młodzieży, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2011-2014). Kierownik: prof. dr hab. Sławomir Kozieł
Epidemia otyłości – wspólny problem: transfer wiedzy, edukacja, profilaktyka, Unia Europejska, PL.3.22/2.3.00/11.02576 (2012-2014). Koordynator: dr hab. Halina Kołodziej
Stres i funkcje reprodukcyjne kobiet – wpływ stresu matki na skład mleka oraz temperament niemowlęcia i jego wybrane cechy biologiczne, NCN, Opus 9 (2016-2019). Kierownik: dr hab. Anna Ziomkiewicz-Wichary
Stres podczas ciąży a wzrastanie i rozwój potomstwa, na przykładzie skutków tropikalnego super cyklonu w Indiach, NCN, Opus 11 (2017-2021). Kierownik: prof. dr hab. Sławomir Kozieł
Antropologiczne i genetyczne badania mumii kreteńskichz X w. p.n.e., NCN, Miniatura 1, (2018-2019).Kierownik: dr Anna Spinek
Wstępna analiza fizykochemiczna materiału kostnego pochodzącego z pochówków „atypowych” wyeksplorowanych z historycznego (XII – XVII w.) cmentarzyska w Byczynie (woj. opolskie), NCN, Miniatura 2 (2019-2020). Kierownik: dr Agata Cieślik
Wybrane publikacje
NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC): Worldwide trends in body-mass index, underweight, overweight, and obesity from 1975 to 2016: a pooled analysis of 2416 population-based measurement studies in 128·9 million children, adolescents, and adults. The Lancet, 2017, 390(10113): 2627-2642 (http://doi.org/10.1016/S0140-6736(17)32129-3)
Kozieł S.M., Malina R.M.: Modified Maturity Offset Prediction Equations: Validation in Independent Longitudinal Samples of Boys and Girls. Sports Medicine, 2018, 48: 221-236 (http://doi.org/10.1007/s40279-017-0750-y)
Mnich B., Spinek A.E., Chyleński M., Sommerfeld A., Dabert M., Juras A., Szostek K.: Analysis of LCT-13910 genotypes and bone mineral density in ancient skeletal materials. PLoS ONE, 2018, 13(4): e0194966 (http://doi.org/10.1371/journal.pone.0194966)
NCD Risk Factor Collaboration (NCD-RisC): Rising rural body-mass index is the main driver of the global obesity epidemic in adults. Nature, 2019, 569: 260–264 (http://doi.org/10.1038/s41586-019-1171-x)
Antonosyan M., Seersholm F.V., Grealy A.C., Barham M., Werndly D., Margaryan A., Cieślik A., Stafford T.W., Allentoft M.E., Bunce M., Yepiskoposyan L.: Ancient DNA shows high faunal diversity in the Lesser Caucasus during the Late Pleistocene. Quaternary Science Reviews, 2019, 219: 102-111 (https://doi.org/10.1016/j.quascirev.2019.07.012)
Nowak-Szczepanska N., Gomula A., Koziel S.: Mid-upper arm circumference and body mass index as different screening tools of nutritional and weight status in Polish schoolchildren across socio-political changes. Scientific Reports, 2019, 9(1): 1-7 (http://doi.org/10.1038/s41598-019-48843-5)
Ziomkiewicz A., Wichary S., Jasienska G.: Cognitive costs of reproduction: life‐history trade‐offs explain cognitive decline during pregnancy in women. Biological Reviews, 2019, 94(3): 1105-1115 (http://doi.org/10.1111/brv.12494)
Gomula A., Nowak-Szczepanska N., Suder A., Ignasiak Z., Koziel S.: Secular trends in adiposity within the context of changes in BMI across developmental periods among Polish schoolchildren-application of the Slaughter equation. European Journal of Clinical Nutrition, 2020, 1-8 (http://doi.org/10.1038/s41430-020-0675-7)
Danel D.P., Kalinowski K., Nowak-Szczepanska N., Ziomkiewicz-Wichary A., Apanasewicz A., Borysławski K., Kozieł S., Kornafel D., Fedurek P.: Shifts in Female Facial Attractiveness during Pregnancy. International Journal of Environmental Research and Public Health, 2020, 17: 5176 (http://doi.org/10.3390/ijerph17145176)
Wieckiewicz M., Bogunia-Kubik K., Mazur G., Danel D.P., Smardz J., Wojakowska A., Poreba R., Dratwa M., Chaszczewska-Markowska M., Winocur E., Emodi-Perlman A., Martynowicz H.: Genetic basis of sleep bruxism and sleep apnea—response to a medical puzzle. Scientific Reports, 2020, 10(1): 7497. (http://doi.org/10.1038/s41598-020-64615-y)
Ta strona korzysta z ciasteczek aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.ZgodaPolityka prywatności
