Pracownia Chemii Ogólnej

Kierownik: dr hab. Bogumiła Szponar, prof. IITD PAN (0000-0002-9111-2328)

stopnie naukowe:

• 2013: doktor habilitowany nauk biologicznych w dyscyplinie biologia, specjalność mikrobiologia lekarska, Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN
• 1997: doktor nauk biologicznych, Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN

studia:

1987-1992: magister analityki medycznej, Akademia Medyczna we Wrocławiu, Wydział Farmacji, Oddział Analityki Medycznej

doświadczenie zawodowe:

2013- obecnie: profesor nadzwyczajny IITD PAN
od 2008- obecnie: kierownik Pracowni Chemii Ogólnej IITD PAN
2000-2009 i 2013: adiunkt, Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN
2020- obecnie: diagnosta laboratoryjny KIDL (Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych)
1999-2011: liczne długoterminowe staże naukowe w Lund University, Dept. of Laboratory Medicine, Molecular Metabolomics Laboratory, Szwecja
1997-1998: staż podoktorski w Lund University, Dept. of Laboratory Medicine, Section of Bacteriology, Szwecja
czerwiec-lipiec 2002: staż naukowy w Harvard School of Public Health, Boston oraz University of South Carolina, Dept. of Pathology, Microbiology and Immunology, Columbia SC, USA
1992-2000 i 2009-2013: asystent, Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN, Wrocław

projekty badawcze:

• 2017-2021: grant NCN OPUS 11 Nowe materiały w postaci nanokrystalicznych cienkich warstw na bazie tytanu z różną zawartością miedzi, o kontrolowanych właściwościach bakteriobójczych i cytotoksycznych, kierownik projektu
• 2007-2010: Grant Flight Attendant Medical Research Institute (FAMRI), Clinical Innovator Award, co-investigator
• 2008-2009: Oznaczanie chemicznych markerów endotoksyny we krwi i tkankach – zastosowanie w diagnostyce i monitorowaniu terapii wybranych chorób, grant habilitacyjny MNiSW, kierownik projektu
• 2000-2003: Glikolipidy prątko- i nokardiopodobnych aktynobakterii chorobotwórczych – charakterystyka chemiczna i właściwości immunogenne, grant KBN, kierownik projektu

działalność dydaktyczna:

promotor pracy doktorskiej (w toku), promotor 7 prac magisterskich, recenzent 3 prac magisterskich

recenzent projektów grantowych

• 2017-2020: Program KE Horizon 2020
• 2013: Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka, oś priorytetowa 1
• 2013: Grant Plus – stypendia doktoranckie Dolnośląskiego Urzędu Marszałkowskiego
• 2010-2013: 7. Program Ramowy KE
• 2012: „Przedsiębiorczy doktorant – inwestycja w innowacyjny rozwój regionu” – Program Operacyjny Kapitał Ludzki, Priorytet VIII Regionalne Kadry Gospodarki

recenzent czasopism:

Journal of Microbiological Methods, Biotechnologia, Science of the Total Environment (STOTEN), Annals of Agriculture and Environmental Medicine (AAEM), PHMD, AITE i in.

działalność statutowa IITD PAN:

• Analiza markerów endotoksynowych jako wykładników infekcyjnych procesów zapalnych w diagnostyce oraz jako czynników prognostycznych
• Badania epidemiologiczne nokardioz i chorób promieniczopodobnych z wykorzystaniem glikolipidów diagnostycznych i metod instrumentalnych

główne osiągnięcia poznawcze:

• Kompleksowa analiza zjawiska nanoszkodliwości oraz mechanizmów bakteriobójczych z ograniczonym efektem cytotoksycznym (bądź stymulującym wzrost komórek), zachodzących w kontakcie z nanokrystaliczną powłoką na bazie tytanu i miedzi.
• Oznaczanie markerów endotoksyny (3-hydroksylowych kwasów tłuszczowych) w powietrzu pomieszczeń wypełnionych dymem wykazało nieoczekiwanie wysoką zawartość endotoksyny bakteryjnej w tytoniu i dymie tytoniowym. Ustalono, że dominują 3-OH nC14:0 i 3-OH nC12:0, których źródłem są bakterie powszechnie zasiedlające liście tytoniowe na plantacjach oraz namnażające się w trakcie procesów fermentacji liści tytoniowych.
• Zastosowanie chromatografii gazowej sprzężonej z tandemowa spektrometrią masową (GC-MSMS) w oznaczaniu chemicznych markerów endotoksyny i bakterii Gram-ujemnych we krwi i innym materiale klinicznym uzyskano w przebiegu chorób przewlekłych, w których etiologii obserwuje się zaburzenia homeostazy flory bakteryjnej (choroba Leśniowskiego-Crohna, przewlekłe zapalenie przyzębia), ale nie występuje ostra infekcja bakteryjna ani sepsa; wykazano wysoki poziom endotoksyny dla etiologii i postępu choroby (endotoksemia śród- i pooperacyjna w kardiochirurgii, choroby śródmiąższowe płuc).
• Ocena ekspozycji na mikroorganizmy obecne w powietrzu pomieszczeń zamkniętych i skutków zdrowotnych – zastosowanie GC-MSMS w oznaczaniu markerów mikroorganizmów i endotoksyn w badania środowiska pomieszczeń mieszkalnych, biurowych i szkół.
• Diagnostyka rzadkich zakażeń promieniowcowych i promieniowcopodobnych za pomocą metod mikrobiologicznych i chemiotaksonomicznych.

publikacje:

w czasopismach zagranicznych i krajowych: 45
sumaryczny IF: 53,605
indeks Hirscha: 16

udział w konferencjach:

około 70

towarzystwa naukowe i pełnione funkcje:

• Polskie Towarzystwo Immunologii Doświadczalnej i Klinicznej, w zarządzie Oddziału Wrocławskiego
• Polskie Towarzystwo Biochemiczne
• członek Zarządu Stowarzyszenia Pologne France Pneumologie (SPFP)
• członek Rady Naukowej IITD PAN, 2002-
• członek Komisji Doktorskiej 2019-
• opiekun Studenckiego Koła Naukowego przy IITD PAN

języki obce:

angielski – biegle; francuski, rosyjski – dobrze