Laboratorium Immunologii Klinicznej

  • Immunologia transplantacyjna z badaniem deregulacji odporności jako elementu ryzyka przebiegu potransplantacyjnego.
  • Określenie potencjału odporności (badanie repertuaru TCR beta na poziomie NGS w odniesieniu do ogólnej sprawności układu odpornościowego (badanie subpopulacji limfocytów i odpowiedzi przeciwciałowej) w przebiegu infekcji wirusami Herpes i SARS-CoV2.
  • Identyfikacja, badania czynnościowe i wykorzystanie kliniczne macierzystych komórek mezenchymalnych i endotelialnych pochodzenia szpikowego.
  • Immunogenetyka ze szczególnym uwzględnieniem badania specyficzności HLA i polimorfizmu genów kodujących cytokiny, chemokiny i ich receptory.
  • Genetyka nowotworów krwi ze szczególnym zainteresowaniem profilu zaburzeń genetycznych na poziomie
  • Medycyna regeneracyjna – w tym obszarze badania dotyczą odniesienia dobrej odpowiedzi na regenerację krążenia obwodowego i stawów do profilu fenotypowego komórek szpikowych wykorzystywanych w czasie zabiegu u człowieka.

Kontakt

Kierownik

Kierownik: prof. dr hab. n.med Andrzej Lange, FRCP (Londyn) (https://orcid.org/0000-0003-3544-1853)

Profesor Andrzej Lange jest założycielem Dolnośląskiego Centrum Transplantacji Komórkowych i pionierskiego ośrodka propagacji komórek. Dzięki Laboratorium stworzono ośrodek przeszczepiania szpiku (1300 zabiegów) i Krajowy Bank Dawców Szpiku (akredytacje polskie i EBMT, EFI, NMDP, WMDA). Fundamentem działania jest immunogenetyka. Odkryto cechy polimorficzne genów kodujących cytokiny i chemokiny istotne w przeszczepieniach ale również w Covid-19. W tych obszarach w sytuacji przeciążenia zapalnego udokumentowano sekwencje zdarzeń prowadzącą do dysregulacji odporności.

Innowacyjne były badania nad TCRbeta zainicjowane 20 lat temu a obecnie dzięki wykorzystaniu sekwencjonowania nowej generacji opisano różnorodność rodzin TCR beta w chorobie. W dobie Covid-19 ma to olbrzymie znaczenie. Zabiegi regeneracyjne wykonywane są od 17 lat (przewracanie krążenia w niedokrwionych kończynach i martwicy jałowej kości, regeneracja stawów), odkryto cechy fenotypowe komórek macierzystych związane są z biologicznymi szlakami różnicowania. Opracowano i wykonano klinicznie skuteczne modyfikacje materiału transplantacyjnego do pionierskich zabiegów przeszczepiania szpiku u niemowląt z niedoborem odpornościowym.

Działalność międzynarodowa to 12 konferencji o zasięgu ogólnoświatowym, wydanie wielu książek oddających dorobek Laboratorium, współredagowanie czasopism. Opublikowano 160 prac, które cieszą się ponad 2100 cytowaniami.

Zespół
Najważniejsze osiągnięcia naukowe
  • Określenie struktur antygenów wybranych bakterii z rodzaju Lactobacillus  i Bifidobacterium oraz wykazanie możliwości modulacji odpowiedzi komórek układu immunologicznego przez te antygeny i ich zastosowania w terapii chorób o podłożu alergicznym.
  • Określenie immunomodulatorowych i neuroprotekcyjnych właściwości związków pochodzenia naturalnego, a także opracowanie testu diagnostycznego do różnicowania fazy aktywnej i nieaktywnej przewlekłych postaci stwardnienia rozsianego.
  • Stworzenie nowych nośników (adiuwantów) dla antygenów do podawania na błony śluzowe, w tym podanie donosowe.
Metody badawcze
  • Biologia molekularna: PCR, Rela-Time PCR, SSO, SBT, badanie ekspresji genów, genotypowe z wykorzystaniem Real-Time PCR, RLFP itp., mikromacierze ekspresyjne i CGH, Sekwencjonowanie Nowej Generacji (NGS).
  • Cytometria przepływowa – badanie subpopulacji komórek krwi, szpiku.
  • Hodowle MSC.
Kluczowa aparatura badawcza
  • Aparaty do Real-Time PCR: Lightcycler II, Roche, Opticon Monitor, MJ research
  • Aparaty do izolacji kwasów nukleinowych: Maxwell 15, Promega
  • Aparat do sekwencjonowania Sangera: Genetic Analizer 3500 (Life Technologies)
  • Bioanalizator (Agilent)
  • Aparat do Mikromierzy Nimblegene (Roche)
  • Nanodrop (Thermofiser)
  • MagnaLyser (Roche)
  • Komora Laminarna (Camfil)
  • Incubator ThermoForma (Thermofiser)
  • Wirówki preparatywne i mikrowirówki Eppendorf
  • Termocyklery Bio-Rad
Najważniejsze projekty badawcze (ostatnie 10 lat)
  • Nowatorskie opracowanie i wdrożenie do kliniki człowieka zabiegu regenerującego duże stawy (STAWREG). RPDS.01.02.01-02-0177/17 schemat 1.2.A Wsparcie dla przedsiębiorstw chcących rozpocząć lub rozwinąć działalność B+R, projekt w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Dolnośląskiego 2014-2020. Okres realizacji: 23.01.2018-26.10.2020, kierownik: Profesor Andrzej Lange, dr hab. n. med.

Zad. 5. Opracowanie metody i zastosowanie do oceny czynnościowej populacji komórkowych pochodzenia szpikowego w kierunku potencjału kościotwórczego chrząstkotwórczego i tłuszczotwórczego.

  • Opracowanie w toku zaawansowanych prac B+R metody podawania do kości komórek (1) krwiotwórczych razem z mezenchymalnymi komórkami podścieliska jako elementem osłonowym i (2) zabijających białaczkę, projekt badawczy NCBiR nr INNOMED/I/1/NCBR/2014. Okres realizacji: 01.01.2014-30.06.2017

Zad. 1. Linia komórek DLI: Określenie – profilowanie limfocytów wyodrębnionych (Cobe Spectra 2930) z krwi obwodowej po oraz bez stymulacji G-CSF w celu infuzji limfocytów dawcy.

Zad. 2. Linia komórek MSC: Wzbogacenie materiału w komórki wyodrębnione z próbek aspiratu szpiku metodą selekcji negatywnej, przy użyciu preparatu RosetteSep MSC Enrichement Coctail (Stem Cells Technology, Canada) zawierającego glikoforynę A, CD3, CD14, CD19, CD6.

Zad. 3. Linia komórek DLI: Charakterystyka komórek na różnych etapach wyodrębniania i wzbogacania (zadanie 1 i 2) w celu określenia profilu transkryptów aktywowanych limfocytów T, charakterystyka komórek macierzystych – platforma RT-PCR.

  • Badanie nad zróżnicowaniem odpowiedzi immunologicznej (Th1 vs Th17) i aktywności komórek regulatorowych (nTreg) u chorych po przeszczepieniu komórek krwiotwórczych, projekt badawczy NCN nr N-N402-43-0039. Okres realizacji: 07.2010-30.06.2013, kierownik: Profesor Andrzej Lange, dr hab. n. med. FRCP.
  • Wdrożenie i krajowa harmonizacja badań immunogenetycznych wspomagających ostateczną decyzję doboru pary biorca-dawca alternatywny alogenicznego przeszczepienia komórek krwiotwórczych, projekt badawczy NCBiR nr R13 0082 06. Okres realizacji: 09.2009-31.08.2012, kierownik: Profesor Andrzej Lange, dr hab. n. med. FRCP.
Wybrane publikacje
  • Jaskuła E., Lange A.: Ability of the immune system to fight viruses highlighted by cytometry and T-cell receptor clonotype assessment: lessons taken before the coronavirus disease 2019 pandemic outbreak. Pol Arch Intern Med, 2020, 130(7-8): 662-667 (https://doi.org/10.20452/pamw.15388).
  • Lange A., Wodzińska-Maszko I., Pakos H., Sobczyńska-Konefał A., Lange J., Mordak-Domagała M., Bocheńska J., Jaskuła E.: Intra-bone donor lymphocyte infusion at relapse: clinical outcome is associated with presence of CD8+ cells in the marrow. Bone Marrow Transplant, 2020, 55(5): 974-978 (https://doi.org/10.1038/s41409-019-0632-z).
  • Nowak J., Nestorowicz K., Graczyk-Pol E., Mika-Witkowska R., Rogatko-Koros M., Jaskula E., Koscinska K., Madej S., Tomaszewska A., Nasilowska-Adamska B., Szczepinski A., Halaburda K., Dybko J., Kuliczkowski K., Czerw T., Giebel S., Holowiecki J., Baranska M., Pieczonka A., Wachowiak J., Czyz A., Gil L., Lojko-Dankowska A., Komarnicki M., Bieniaszewska M., Kucharska A., Hellmann A., Gronkowska A., Jedrzejczak W.W., Markiewicz M., Koclega A., Kyrcz-Krzemien S., Mielcarek M., Kalwak K., Styczynski J., Wysocki M., Drabko K., Wojcik B., Kowalczyk J., Gozdzik J., Pawliczak D., Gwozdowicz S., Dziopa J., Szlendak U., Witkowska A., Zubala M., Gawron , Warzocha K., Lange A.: HLA-inferred extended haplotype disparity level is more relevant than the level of HLA mismatch alone for the patients survival and GvHD in T cell-replate hematopoietic stem cell transplantation from unrelated donor. Hum Immunol, 2018, 79(6): 403-412 (https://doi.org/10.1016/j.humimm.2018.03.011).
  • Lange A., Jaskula E., Lange J., Dworacki G., Nowak D., Simiczyjew A., Mordak-Domagala M., Sedzimirska M.: The sorafenib anti-relapse effect after alloHSCT is associated with heightened alloreactivity and accumulation of CD8+PD-1+ (CD279+) lymphocytes in marrow. PLoS One, 2018, 13(1): e0190525 (https://doi.org/10.1371/journal.pone.0190525) (Erratum in: PLoS One, 2018, 13(12): e0209108).
  • Spólnicka M., Piekarska R.Z., Jaskuła E., Basak G.W., Jacewicz R., Pięta A., Makowska Ż., Jedrzejczyk M., Wierzbowska A., Pluta A., Robak T., Berent J., Branicki W., Jędrzejczak W., Lange A., Płoski R.: Donor age and C1orf132/MIR29B2C determine age-related methylation signature of blood after allogeneic hematopoietic stem celltransplantation. Clin Epigenetics, 2016, 8(1):93 (https://doi.org/10.1186/s13148-016-0257-7) (Erratum in: Clin Epigenetics, 2016 Nov 18, 8: 121).
  • Jaskula E., Dlubek D., Tarnowska A., Lange J., Mordak-Domagala M., Suchnicki K., Sedzimirska M., Borowik A., Mizia S., Lange A.: Anti-CMV-IgG positivity of donors is beneficial for alloHSCT recipients with respect to the better short-term immunological recovery and high level of CD4+CD25high lymphocytes. Viruses, 2015, 7(3): 1391-408 (https://doi.org/10.3390/v7031391).
  • Bogunia-Kubik K., Mizia S., Polak M., Gronkowska A., Nowak J., Kyrcz-Krzemień S., Markiewicz M., Dzierżak-Mietła M., Koclęga A., Sędzimirska M., Suchnicki K., Duda D., Lange J., Mordak-Domagała M., Kościńska K., Jędrzejczak W.W., Kaczmarek B., Hellmann A., Kucharska A., Kowalczyk J., Drabko K., Warzocha K., Hałaburda K., Tomaszewska A., Mika-Witkowska R., Witkowska A., Goździk J., Mordel A., Wysoczańska B., Jaskula E., Lange A.: POLISH DONOR–RECIPIENT STUDY GROUP. Beneficial effect of the CXCL12-3’A, variant for patients undergoing hematopoietic stem cell transplantation from unrelated donors. Cytokine, 2015, 76(2): 182-186 (https://doi.org/10.1016/j.cyto.2015.05.001).
  • Bogunia-Kubik K., Mizia S., Gronkowska A., Nowak J., Kyrcz-Krzemień S., Markiewicz M., Dzierżak-Mietła M., Koclęga A., Sędzimirska M., Suchnicki K., Duda D., Lange J., Mordak-Domagała M., Kościńska K., Węzik S., Jędrzejczak W.W., Kaczmarek B., Hellmann A., Kucharska A., Kowalczyk J., Drabko K., Warzocha K., Mika-Witkowska R., Goździk J., Lange A.: CCR5 gene polymorphism affects the risk of GvHD after haematopoietic stem cell transplantation from an unrelated donor. Br J Haematol, 2015, 171(2): 285-288 (https://doi.org/10.1111/bjh.13387).
  • Jaskula E., Lange A., Kyrcz-Krzemien S., Markiewicz M., Dzierzak-Mietla M., Jedrzejczak W.W., Czajka P., Mordak-Domagala M., Lange J., Gronkowska A., Nowak J., Warzocha K., Hellmann A., Kowalczyk J., Drabko K., Gozdzik J., Mizia S.: Polish Donor-Recipient Matching Group. NOD2/CARD15 single nucleotide polymorphism 13 (3020insC) is associated with risk of sepsis and single nucleotide polymorphism 8 (2104C>T) with herpes viruses reactivation in patients after allogeneic hematopoietic stem cell transplantation. Biol Blood Marrow Transplant, 2014, 20(3): 409-14 (https://doi.org/10.1016/j.bbmt.2013.12.558).
  • Lange A., Dlubek D., Zdziarski R., Chodorowska A., Mordak-Domagala M., Klimczak , Lange J., Jaskula E.: Donor lymphocyte infusions to leukemic bone lesions are therapeutically effective in a Ph+ ALL patient with post-HSCT relapse. J Immunotoxicol, 2014, 11(4): 347-52 (https://doi.org/10.3109/1547691X.2014.893042).
  • Jaskula E., Lange A., Dlubek D., Kyrcz-Krzemień S., Markiewicz M., Dzierzak-Mietla M., Jedrzejczak W.W., Gronkowska A., Nowak J., Warzocha K., Hellmann A., Kowalczyk J., Drabko K., Goździk J., Mizia S.: Polish Donor‐Recipient Matching Group. IL-10 promoter polymorphisms influence susceptibility to aGvHD and are associated with proportions of CD4+FoxP3+ lymphocytes in blood after hematopoietic stem cell transplantation. Tissue Antigens, 2013, 82(6): 387-96 (https://doi.org/10.1111/tan.12255).
  • Jaskula E., Dlubek D., Sedzimirska M., Duda D., Tarnowska A., Lange A.: Reactivations of cytomegalovirus, human herpes virus 6, and Epstein-Barr virus differ with respect to risk factors and clinical outcome after hematopoietic stem cell transplantation. Transplant Proc, 2010, 42(8): 3273-6 (https://doi.org/1016/j.transproceed.2010.07.027).