Temat przewodni:
Badanie mechanizmów immunologicznych towarzyszących procesom rozrodu w warunkach fizjologicznych i patologicznych.
Tematy szczegółowe:
Badanie mechanizmów immunologicznych towarzyszących procesom rozrodu w warunkach fizjologicznych i patologicznych u ludzi oraz w modelu mysim:
• Badanie wczesnych poronień u kobiet; badanie obwodowych limfocytów T i B w etiopatogenezie poronień;
• Wczesne sygnały zarodkowe w przedimplantacyjnym okresie ciąży u myszy;
• Badanie ciąży zagrożonej poronieniem na modelu mysim;
• Badanie ciąży prawidłowej na modelu mysim;
• Badanie ciąży urojonej na modelu mysim.
Etiopatogeneza endometriozy:
• Badanie roli komórek endometrium warstwy podstawnej oraz obwodowych limfocytów T i B w etiopatogenezie endometriozy
Kontakt
Kierownik
Kierownik: prof. dr hab. Anna Chełmońska-Soyta (orcid.org/0000-0001-7360-3257)
Prof. Anna Chełmońska-Soyta uzyskała stopień doktora na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu w zakresie immunologii weterynaryjnej. Po odbyciu stażu podoktoranckiego w Ontario Veterinary College, University of Guelph w Kanadzie, rozpoczęła badania nad interakcjami zarodków bydlęcych w okresie przedimplantacyjnym z ureoplazmą. Wyniki badań były podstawą do nadania jej tytułu doktora habilitowanego i zostały wyróżnione nagrodą Ministerstwa Edukacji Narodowej. Następnie otrzymała stanowisko kierownika Laboratorium Immunologii Rozrodu w Instytucie Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu.
W 2012 roku otrzymała tytuł profesora. Badania Prof. Anny Chełmońskiej-Soyta koncentrują się na wyjaśnieniu natury i roli wczesnej sygnalizacji zarodkowej w utrzymaniu ciążowej tolerancji immunologicznej.
Główne obszary zainteresowania badawczego Laboratorium prowadzonym przez prof. Chełmonśką-Soyta dotyczą potencjału kostymulującego limfocytów B we wczesnej ciąży i podczas poronień u kobiet oraz modelu myszy podatnych na poronienia, roli interleukiny 35 w tolerancji immunologicznej ciąży, roli limfocytów T regulatorowych i B regulatorowych we wczesnej ciąży, oraz rola interleukiny 33 i 35 w endometriozie. Prof. Chełmonśka-Soyta była promotorem ośmiu doktorantów i ponad 20 magistrantów.
Zespół
Adiunkci:
Specjaliści:
Doktoranci:
Najważniejsze osiągnięcia naukowe
- Komórki odpornościowe śledziony są świadome obecności antygenów ojcowskich przed implantacją zarodka w mysim modelu ciąży, co objawia się zwiększonym potencjałem kostymulacyjnym komórek prezentujących antygen, w tym limfocytów B oraz zmianami w proteomie limfocytów CD4 +.
- Organizm matki potrafi rozróżnić zarodki o zróżnicowanym potencjale rozwojowym już w okresie przedimplantacyjnym zarówno w przedziale lokalnym (macica), jak i obwodowym (śledziona) w mysim modelu ciąży. Limfocyty obwodowe, w szczególności limfocyty pomocnicze, mogą służyć jako biologiczne czujniki jakości zarodka po implantacji.
- Epitopy antygenowe limfocytów T regulatorowych (tregitopy) modulują odpowiedź i tym samym ratują ciążę u myszy skłonnych do poronień. Tregitopy mogą być potencjalnym narzędziem interwencji terapeutycznej w przypadkach niepowodzeń ciąży o podłożu immunologicznym.
Metody badawcze
- Oznaczanie i immunofenotypowanie komórek za pomocą wieloparametrycznej cytometrii przepływowej (antygeny zewnątrz- i wewnątrzkomórkowe, antygeny w płynach)
- Sortowanie komórek (metodami magnetycznymi i cytometrycznymi)
- Oznaczanie poziomu substancji biologicznych metodą ELISA
- Ocena ekspresji białek metodą western-blotting
- Ocena cyklu płciowego myszy (wymazy cytologiczne)
- Sterowanie cyklem reprodukcyjnym myszy
- Hodowla i ocena zarodków w przedimplantacyjnym okresie ich rozwoju (myszy, bydło)
- Transplantacja zarodków myszy metodą bezkrwawą
- Izolacja i hodowla pierwotna komórek ludzkiego endometrium
- Izolacja i hodowla komórek macierzystych
- Hodowla linii pierwotnych i ustalonych
- Techniki biologii molekularnej i oceny ekspresji genów: PCR i Real-Time PCR
Kluczowa aparatura badawcza
- Komora laminarna II klasy bezpieczeństwa
- Wirówki laboratoryjne
- Inkubator CO2 do hodowli komórek ssaczych
- Termocykler PCR
- Trans-Blot System do Western-Blottingu
- Mikroskop stereoskopowy Olympus SZ61TR
- Mikroskop Nikon Eclipse E-200
- Mikroskop odwrócony Nikon
Najważniejsze projekty badawcze (ostatnie 10 lat)
- Wieloparametryczna charakterystyka kontroli homeostazy nabłonka układu rozrodczego przez komórki T gamma-delta z uwzględnieniem wysokorozdzielczej mikroskopii przyżyciowej, NCN SONATA BIS (2015-2020). Kierownik projektu: dr hab. Grzegorz Chodaczek, projekt realizowany we współpracy z EIT+.
- Udział receptora TLR9 limfocytu B w regulacji tolerancji immunologicznej w ciąży, NCN PRELUDIUM (2018-2021). Kierownik projektu: mgr Daria Lorek.
- Bio-nanosatelita wykorzystujący zminiaturyzowane instrumenty lab-on-chip oraz metodologia prowadzenia badań bio-medycznych z jego wykorzystaniem w warunkach mikrograwitacji, NCBiR (2019- 2021)
- Znaczenie IL-35 oraz jej polimorfizmów w ciąży a ryzyko poronienia, NCN SONATA (2020-2023). Kierownik projektu: dr inż. Anna Sławek.
Projekty zrealizowane:
- Tregitopy- nowe cząsteczki immunoregulatorowe w mysim modelu ciąży zagrożonej poronieniem, NCN PRELUDIUM (2015-2019). Kierownik projektu: mgr Anna Kędzierska.
- Zbadanie frekwencji limfocytów B regulatorowych produkujących IL-35 (Breg35) u myszy w ciąży prawidłowej i zagrożonej poronieniem. Projekt finansowany w ramach KNOW (2017-2018). Kierownik projektu: dr inż. Anna Sławek.
- Ekspresja genów receptorów TLR i cząsteczek kostymulacyjnych w obwodowych komórkach prezentujących antygen u myszy w ciąży prawidłowej i zagrożonej poronieniem. Projekt finansowany w ramach KNOW (2016-2017). Kierownik projektu: prof. dr hab. Anna Chełmońska-Soyta.
- Wczesne sygnały obecności zarodków w przedimplantacyjnym okresie ciąży u myszy, MNiSW (2011-2014). Kierownik projektu: prof. dr hab. Anna Chełmońska-Soyta.
Wybrane publikacje
- Buska-Mach K., Kedzierska A.E., Lepczynski A., Herosimczyk A., Ozgo M., Karpinski P., Gomulkiewicz A., Lorek D., Slawek A., Dziegiel P., Chelmonska-Soyta A.: Differential Signals From TNFα-Treated and Untreated Embryos in Uterine Tissues and Splenic CD4+ T Lymphocytes During Preimplantation Pregnancy in Mice. Front Vet Sci, 2021, 8: 641553 (http://doi.org/10.3389/fvets.2021.641553)
- Kedzierska A.E., Lorek D., Slawek A., Chelmonska-Soyta A.: Tregitopes regulate the tolerogenic immune response and decrease the foetal death rate in abortion-prone mouse matings. Sci Rep, 2020, 10(1): 10531 (http://doi.org/10.1038/s41598-020-66957-z)
- Slawek A., Lorek D., Kedzierska A.E., Chelmonska-Soyta A.: Regulatory B cells with IL-35 and IL-10 expression in a normal and abortion-prone murine pregnancy model. Am J Reprod Immunol, 2020, 83(3): e13217 (http://doi.org/10.1111/aji.13217)
- Grabowski T., Reijers J.A.A., Burmańczuk A., Chełmońska-Soyta A.: Fluctuations in Pharmacokinetics Profiles of Monoclonal Antibodies. Eur J Drug Metab Pharmacokinet, 2019, 44(5): 585-589 (http://doi.org/10.1007/s13318-019-00548-w)
- Skulska K., Wegrzyn A.S., Chelmonska-Soyta A., Chodaczek G.: Impact of tissue enzymatic digestion on analysis of immune cells in mouse reproductive mucosa with a focus on γδ T cells. J Immunol Methods, 2019, 474: 112665 (http://doi.org/10.1016/j.jim.2019.112665)
- Lorek D., Kedzierska A.E., Slawek A., Chelmonska-Soyta A.: Expression of Toll-like receptors and costimulatory molecules in splenic B cells in a normal and abortion-prone murine pregnancy model. Am J Reprod Immunol, 2019, 82(2): e13148 (http://doi.org/10.1111/aji.13148)
- Okoniewska K.M., Kedzierska A.E., Okoniewski J., Slawek A., Grzymajlo K., Chelmonska-Soyta A., Grabowski T.: New tregitopes inducing adaptive regulatory T cells in mice. J Physiol Pharmacol, 2017, 68(6): 897-906 (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29550802/)
- Buska K., Kedzierska A.E., Slawek A., Chelmonska-Soyta A.: Global decrease in the expression of signalling pathways’ genes in murine uterus during preimplantation pregnancy. Reprod Biol, 2017, 17(1):89-96 (http://doi.org/10.1016/j.repbio.2017.01.003)
- Chelmonska-Soyta A., Ozgo M., Lepczynski A., Herosimczyk A., Buska-Pisarek K., Kedzierska A., Nowak D., Mazur A.J.: Proteome of spleen CD4 lymphocytes in mouse preimplantation pregnancy. J Physiol Pharmacol, 2014, 65(5): 719-31 (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25371532/)
- Maj T., Slawek A., Chelmonska-Soyta A.: CD80 and CD86 costimulatory molecules differentially regulate OT-II CD4⁺ T lymphocyte proliferation and cytokine response in cocultures with antigen-presenting cells derived from pregnant and pseudopregnant mice. Mediators Inflamm, 2014: 769239 (http://doi.org/10.1155/2014/769239)
